YUMURTAYI NEDEN TERCİH ETMELİYİZ?
- Yumurta, hayvansal gıdalar içerisinde hem ekonomik, hem de üstün biyolojik değerli protein, esansiyel yağ asitleri, vitamin ve mineralleri içeren, insan beslenmesinde günlük gereksinimleri karşılayan doğal ve fonksiyonel bir gıdadır.
- Yumurta, aktif bileşenleri sayesinde antibakteriyel, antiviral, anti kanserojen özellikleri yanı sıra çeşitli hastalıklara karşı koruyuculuk gibi özellikleri yapısında bulundurmaktadır.
- Yumurta, yumurta akı (% 60), yumurta sarısı (% 30) ve yumurta kabuğundan (% 10) oluşmaktadır. Yumurta akı protein bakımından, yumurta sarısı ise yağ bakımından oldukça zengin olup orta boy bir yumurta, bir bireyin, günlük protein ihtiyacının % 10’unu, yağ ihtiyacının ise % 8’ni karşılayabilmektedir.
- Yumurta, ergin bir insanın ihtiyaç duyduğu günlük Linoleikasitin % 7’sini, Vitamin A’nın % 100’ünü, Vitamin D3’ün % 18’ini, Riboflavinin (B2) % 36’sını, B12’nin % 160’ını, E Vitamininin % 15’ini, Tiyaminin (B1) % 17’sini, Folikasitin % 45’ini, Fosfor ve Mağnezyumun % 15’ini, Kalsiyum ve Bakırın % 9’unu, Çinkonun % 17’sini, İyodun % 35’ini karşılayabilmektedir.
- Yumurta proteini, diğer hayvansal kaynaklı proteinler ile karșılaștırıldığında daha ekonomiktir. Düșük fiyatına rağmen, yüksek kalitede protein içerir ve sindirilebilirliği yüksektir. Yumurta proteini biyolojik değer bakımından diğer gıda maddeleriyle karşılaştırıldığı zaman % 95’lik sindirilebilirlik değeri ile ilk sırayı almakta bunu % 85 ile süt, %76 ile balık ve %74 ile sığır eti takip etmektedir.
- Çocuklarda, sabah kahvaltısının yapılması okul bașarısını artırmaktadır. Kahvaltıda yumurta, süt, peynir gibi besinlerin tüketilmesi, öğünün yüksek ve kaliteli protein ve enerji içeriği nedeniyle kan șekerinin daha geç düșmesini sağlayarak, bir sonraki öğüne kadar olan sürede öğrencilerin daha verimli çalıșmalarını, dolayısıyla dikkat ve öğrenme yeteneklerini artırır.
- Mental ve fiziki yönden hızlı bir büyüme ve gelișme döneminde olan bebek ve çocukların protein gereksinmesi daha fazladır. Besinler tüketilen proteinin en az yarısının hayvansal kaynaklı olması önerilmektedir. Bu nedenle çocukların beslenmesinde yüksek kaliteli protein kaynağı olan yumurtaya gereken önem verilmelidir.
- Yetișkin kadınlarda protein gereksinmesinin artıș gösterdiği gebelik ve emzirme döneminde yumurta, temel yüksek kaliteli protein kaynağı olmalıdır.
- Yumurta, A, D, E, K ve B grubu vitaminler bakımından oldukça zengin olup adeta bir vitamin deposudur.
- Yumurtanın sarısında bulunan A vitamini, gözün iyi görmesi, kemik gelișimi ve deri sağlığı için gerekli bir vitamindir. Vücut hücrelerinin gelișmesine yardım eder. Solunum ve sindirim sisteminin sağlıklı olmasını ve enfeksiyonlara karșı korunmasını sağlar.
- Yumurta, E vitamininin de kaynağıdır. E vitamininin en önemli özelliği, antioksidan (oksidasyonu önleyici) etkisinden dolayı, vücudu zararlı maddelere karșı korumasıdır.
- Güneş ışınlarından yeterince yararlanılırsa ve yumurta tüketilirse, özellikle çocuklarda D vitamini eksikliğine bağlı kemik bozuklukları oluşmaz.
- Yumurta kolin için önemli bir kaynaktır. Kolin, beyin gelișimi ve fonksiyonlarının yerine getirilmesinde etkindir. Yine sinir iletiminde rolü olan asetil kolin için iyi bir kaynaktır. Gebelik ve emziklilik döneminde kolin gereksinmesi artar. Bu dönemde sağlıklı kadınların diyetine günde bir yumurtanın eklenmesi hem anne hem de bebeğin sağlığına katkıda bulunacaktır.
- Yumurta, önemli bir mineral deposu olup kemik, diş, saç ve tırnakların ana yapıtaşları olan minerallerden kalsiyum (Ca) ve Fosfor (P) gibi makro mineralleri ve demir (Fe), bakır (Cu) ve çinko (Zn) gibi mikro elementler bakımından son derece zengindir.
- Yumurta sarısındaki demir miktarı etteki demire benzer. Demir kan yapımı için gereklidir, yetersiz alındığında anemi (kansızlık) olușur. Ayrıca demirin büyüme, gelișme, hastalıklara karșı korunmada da rolü vardır.
- Yumurta, çocuk beslenmesinde özellikle büyüme-gelişme ve bağışıklık sisteminde rolü olan çinko minerali için de iyi bir kaynaktır. Çinkonun üreme ve yara iyileşmesinde de görevleri vardır.
- Orta boy bir yumurta yaklaşık 75 kaloridir.
- Düșük enerji içermesine karșın, diğer birçok esensiyel besin öğesini yüksek oranda içermesi nedeniyle “besleyici değeri yüksek” besin olarak tanımlanmaktadır. Yumurtanın tokluk sağlayıcı etkisinden dolayı diyet programlarında yararlı etkisinin olduğu bilinmektedir.
YUMURTAYI NASIL MUHAFAZA ETMELİYİZ?
- Yumurtalar satın alındıktan sonra soğukta/serin yerde/buzdolabında saklanmalıdır.
YUMURTA ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
- Yumurta satın alınırken marketlerde serin ortamda saklanıyor olmasına dikkat edilmelidir. Yumurtanın kabuğu temiz, düzgün görünüşlü, kalın ve az pürüzlü olmalıdır. Çatlak ve kırık yumurtalar satın alınmamalıdır. Bu yumurtalar tazeliğini daha çabuk kaybedip bozulabilir. Ayrıca mikroorganizmaların üremesi için uygun bir ortam oluştururlar.
- Çabuk bozulmasını önlemek için satın alınan orjinal karton kutusu içerisinde yıkanmadan, muhafaza edilmelidir. Yumurta yıkandığı takdirde doğal koruyucu tabakasını kaybeder, çabuk bozulur. Bu nedenle kullanılacağı zaman yıkanmalıdır. Yumurtanın kabuğu gözenekli olduğundan kokuları emebilmektedir. Bunu önlemek için buzdolabında yumurta; soğan, balık gibi güçlü kokusu olan besinlerin yakınında saklanmamalıdır. Satın alınan yumurtalar iyi kaliteli olma özelliğini kaybetmeden, 28 gün içerisinde tüketilmelidir.
